Gwiriwch a allwch gael Budd-dal Plant
Mae'r cyngor hwn yn berthnasol i Cymru. Gweler cyngor ar gyfer Gweler cyngor ar gyfer Lloegr, Gweler cyngor ar gyfer Gogledd Iwerddon, Gweler cyngor ar gyfer Yr Alban
Gall Budd-dal Plant eich helpu gyda chostau eich plant. Mae fel arfer yn cael ei dalu bob 4 wythnos.
Os ydych yn gymwys byddwch yn cael £24 yr wythnos ar gyfer eich plentyn cyntaf a £15.90 yr wythnos ar gyfer unrhyw blant ar ôl hynny.
Gallwch hawlio Budd-dal Plant os:
rydych chi'n 'gyfrifol am y plentyn'
mae'r plentyn o dan 16 oed - neu 20 oed ac yn dal mewn addysg neu hyfforddiant
Nid oes ots os ydych yn gweithio, neu os oes gennych gynilion a buddsoddiadau.
Os ydych yn byw dramor, ni allwch hawlio Budd-dal Plant fel arfer, ond mae rhai eithriadau. Mae'r rheolau'n gymhleth felly mynnwch gyngor gan eich Cyngor ar Bopeth lleol i weld a ydych chi'n gymwys.
Ni allwch gael Budd-dal Plant os yw’ch plentyn:
yn yr ysbyty neu ofal preswyl a bydd yno am fwy na 12 wythnos - oni bai eich bod yn dal i wario arian ar anghenion y plentyn
yn 16 neu'n hŷn, wedi gadael addysg neu hyfforddiant llawn amser ac yn gweithio mwy na 24 awr yr wythnos
wedi bod yn y carchar neu yn y ddalfa yn ystod yr 8 wythnos diwethaf
wedi derbyn gofal gan awdurdod lleol am yr 8 wythnos diwethaf
yn cael Lwfans Ceisio Gwaith yn seiliedig ar incwm, Credyd Cynhwysol, credydau treth, Cymhorthdal Incwm neu Lwfans Cyflogaeth a Chymorth
yn briod neu mewn partneriaeth sifil - oni bai nad ydynt yn byw gyda’u partner neu fod eu partner mewn addysg neu hyfforddiant llawn amser
Os ydych yn cael budd-daliadau eraill, ni fydd swm y Budd-dal Plant a gewch yn lleihau eich taliadau budd-dal eraill oni bai bod y Cap Budd-dal yn berthnasol. Dim ond os ydych chi’n cael Budd-dal Tai neu’r elfen tai o Gredyd Cynhwysol y bydd y Cap Budd-dal yn berthnasol. Gallwch chi:
gwirio a yw'r Cap Budd-dal yn berthnasol i chi os ydych yn cael Budd-dal Tai
gwirio a yw’r Cap Budd-dal yn berthnasol i chi os ydych yn cael yr elfen tai o Gredyd Cynhwysol
Os nad ydych chi'n ddinesydd y DU
Dim ond os yw eich statws mewnfudo yn caniatáu ichi hawlio arian cyhoeddus y gallwch gael Budd-dal Plant. Mewn rhai sefyllfaoedd mae angen ‘hawl i breswylio’ arnoch chi hefyd.
Gallwch hawlio arian cyhoeddus os oes gennych unrhyw un o’r canlynol:
Dinasyddiaeth Brydeinig neu Wyddelig
statws sefydlog o Gynllun Setliad yr UE
absenoldeb amhenodol – oni bai eich bod wedi dod i’r DU ar fisa perthynas sy’n oedolyn dibynnol
statws ffoadur neu warchodaeth ddyngarol
hawl i breswylio
Os oes gennych statws cyn-sefydlog gan Gynllun Setliad yr UE, gallwch hawlio arian cyhoeddus - ond mae angen i chi hefyd ddangos bod gennych hawl i breswylio i gael Budd-dal Plant. Gwiriwch a oes gennych hawl i breswylio.
Os ydych wedi gwneud cais i Gynllun Setliad yr UE a’ch bod yn aros am benderfyniad, gallwch hawlio arian cyhoeddus - ond mae angen i chi hefyd ddangos bod gennych hawl i breswylio i gael Budd-dal Plant. Gwiriwch a oes gennych hawl i breswylio.
Os oes gennych unrhyw statws mewnfudo arall, gwiriwch a yw eich statws mewnfudo yn caniatáu ichi hawlio arian cyhoeddus.
Os ydych wedi byw y tu allan i'r DU
Gallwch gael Budd-dal Plant os ydych yn byw yn y DU ar hyn o bryd a bod gennych hawl i breswylio.
Gwiriwch a oes gennych hawl i breswylio.
Os gwnaethoch gais am Fudd-dal Plant cyn 27 Hydref 2023
Roedd angen i chi ddangos eich bod wedi byw yn y DU am 3 mis cyn gwneud cais am Fudd-dal Plant - gelwir hyn yn 'prawf byw i mewn 3 mis'.
Mae hyn yn golygu na fyddwch yn cael eich taliad cyntaf o Fudd-dal Plant nes bod 3 mis wedi mynd heibio.
Os ydych chi neu'ch partner yn ennill £50,000 neu fwy y flwyddyn
Os ydych yn ennill £50,000 neu fwy cyn treth bob blwyddyn gallwch ddal i hawlio Budd-dal Plant, ond bydd yn rhaid i chi ddechrau talu 'tâl treth Budd-dal Plant uwch'.
Os ydych yn byw gyda phartner a bod y ddau ohonoch yn ennill £50,000 neu fwy, bydd yn rhaid i bwy bynnag sy'n ennill fwyaf dalu'r dreth - ni waeth pwy sy'n gwneud y cais am Fudd-dal Plant.
Po fwyaf y byddwch yn ei ennill dros £50,000, yr uchaf yw'r tâl treth. Os bydd eich incwm yn uwch na £60,000 bydd y swm ychwanegol a dalwch mewn treth yn dileu'r hyn a gewch mewn Budd-dal Plant. Ond efallai y byddai'n dal yn werth hawlio os nad yw un ohonoch yn gweithio.
Gallwch gael gwybod faint fydd eich tâl treth ar GOV.UK.
Os nad yw un ohonoch yn gweithio
Pwy bynnag nad yw'n gweithio dylai wneud y cais, hyd yn oed os yw'ch partner yn ennill dros £60,000. Mae hyn oherwydd trwy hawlio byddwch yn cronni cyfraniadau Yswiriant Gwladol sy'n cyfrif tuag at eich pensiwn y wladwriaeth. Bydd hefyd yn golygu bod eich plentyn yn cael rhif Yswiriant Gwladol yn awtomatig pan fydd yn cyrraedd 16 oed.
Os yw’ch partner yn ennill £60,000 neu fwy, pan fyddwch yn llenwi’r ffurflen gais gallwch dicio blwch i beidio â chael Budd-dal Plant wedi’i dalu – felly ni fydd yn rhaid i’ch partner dalu’r dreth ychwanegol a byddwch yn dal i gronni eich Yswiriant Gwladol.
Gwiriwch mai chi sy'n gyfrifol am y plentyn
Byddwch fel arfer yn gyfrifol am y plentyn os yw un o’r canlynol yn berthnasol:
rydych chi'n byw gyda nhw
rydych yn talu am eu costau gofal- er enghraifft am ddillad neu fwyd
Os ydych yn talu i gynnal y plentyn, dim ond os nad oes unrhyw un arall yn ei hawlio a'ch bod yn gwario o leiaf swm y Budd-dal Plant ar anghenion eich plentyn bob mis y gallwch hawlio Budd-dal Plant.
Os ydych yn rhiant maeth neu'n gofalu am blentyn rhywun arall fel rhan o gytundeb anffurfiol, gallwch hawlio Budd-dal Plant cyn belled nad yw eich cyngor lleol yn talu tuag at lety neu gynhaliaeth y plentyn. Os nad ydych yn siŵr, cysylltwch â'ch cyngor lleol i wirio.
Os oes gennych bartner neu gynbartner
Dim ond un person all hawlio Budd-dal Plant ar gyfer pob plentyn - nid oes rhaid i chi fod yn rhiant os mai chi sy'n gyfrifol am y plentyn.
Os ydych chi'n byw gyda'ch partner
Gall y naill neu'r llall ohonoch hawlio Budd-dal Plant.
Os nad yw un ohonoch yn gweithio, mae'n well iddynt wneud y cais. Mae hyn oherwydd y byddant yn cael cyfraniadau Yswiriant Gwladol a fydd yn gwella swm eu pensiwn gwladol. Bydd hefyd yn golygu bod eich plentyn yn cael rhif Yswiriant Gwladol yn awtomatig pan fydd yn cyrraedd 16 oed.
Os ydych chi wedi gwahanu oddi wrth eich partner
Os ydych chi wedi gwahanu oddi wrth eich partner a bod y ddau ohonoch yn gyfrifol am y plentyn, bydd yn rhaid i chi gytuno rhyngoch chi pwy fydd yn gwneud y cais. Fel arfer, hwn fydd y person y mae'r plentyn yn byw gydag ef y rhan fwyaf o'r amser.
Os na allwch ddod i gytundeb, gall y ddau ohonoch wneud cais a gadael i CThEM benderfynu pwy fydd yn cael y Budd-dal Plant. Mae rheolau cymhleth ynghylch pwy sy’n cael blaenoriaeth ond fel arfer bydd CThEM yn rhoi Budd-dal Plant i’r person y mae’r plentyn yn byw gydag ef fwyaf.
Ni allwch apelio yn erbyn penderfyniad CThEM ynghylch pwy all hawlio. I wneud yn siŵr eich bod yn rhoi’r wybodaeth gywir i CThEM am eich sefyllfa fel eu bod yn gwneud y penderfyniad gorau, mynnwch gyngor gan eich Cyngor ar Bopeth lleol.
Os yw eich partner neu gyn-bartner eisoes wedi gwneud cais a’ch bod yn anghytuno, gallwch wneud cais hefyd - bydd CThEM yn penderfynu pwy sy’n cael y budd-dal. Mae rheolau cymhleth ynghylch pwy sy’n cael blaenoriaeth ond fel arfer bydd CThEM yn rhoi Budd-dal Plant i’r person y mae’r plentyn yn byw gydag ef fwyaf.
Gwiriwch beth sy'n cyfrif fel addysg neu hyfforddiant
Mae eich plentyn mewn addysg os yw'n astudio am fwy na 12 awr yr wythnos ar gyfartaledd. Er enghraifft, Safon Uwch, Scottish Highers, NVQ lefelau 1-3 neu addysg barhaus yn y cartref. Mae’n rhaid eu bod wedi dechrau’r cwrs neu wedi cofrestru arno cyn 19 oed.
Bydd eich plentyn dan hyfforddiant os yw ar gynllun hyfforddi a ddim yn cael ei dalu.
Er enghraifft, Prentisiaeth neu Hyfforddeiaeth Sylfaenol.
Camau nesaf
Help us improve our website
Take 3 minutes to tell us if you found what you needed on our website. Your feedback will help us give millions of people the information they need.